вторник, 17 марта 2015 г.

Bitkilərin xeyri



Bitkilər cəmiyyətin inkişafına böyük təsir edir.Öz təlabatlarını ödəmək üçün insan bitkilərdən istifadə edir.İnsanların fəaliyyəti Yer kürəsində bitkilərin azalmasına gətirib çıxarır.Bitkilərin qorunmasi insanın əlindədir.İnsanları bitkilərin azalmasi problemi ilə tanış etmək lazımdır.Onların qorunmasını cəlb etmək lazımdır.Təbiətdən israfçılıqla istifadə edəndə ;onu qorumuyanda son nəticədə insanlar özləri əziyyət çəkillər.İnsanlar təbiətin qayğısına qaldıqda ;onun ehtiyyatlarından səmərəli istifadə etdikdə təbiətdə səxavətli və şəfqətli olur.Atmosferi oksigenlə zənginləşdirən meşələr təbii ehtiyyatların çox mühüm hissəsini təşkil edir.

Meşələrin insan həytında rolu



Meşələrin insan həyaında çox böyük rolu var.İnsan havasız yaşaya bilməzEkvatorial meşələr ilboyu havanı oksigenlə təmin edir.Onların ən böyük sahəsi Cənubi Amerikada Amazon ovalığında yerləşir.Lakin bu meşənin sahəsi sürətlə azalır.Meşələrin qırılmasının əsas səbəbi -kənd təsərüfatının inkişafı ;faydalı qazıntıların çıxarılması ;ağac tədarükü ;kağız və mebel istehsalı ;yol tikintisidir.Meşələrin qırılması yer üzərində əsas həyat amili olan oksigenin azalmasına səbəb olur.Meşələr torpağı suyu qoruyurMeşələr elə ehtiyyatlara aiddir ki ;sürətlə qırılır;amma gec bərpa olur.Çünki ağacı kəsmək çox asandır.Bir ağacın böyüməsi ;meyvə verməsi ;kölgə salması üçün isə illərlə vaxt tələb olunur.Ona görədə hər bir ağacı qorumaq lazımdır.

понедельник, 16 марта 2015 г.

Planetin ağciyərləri



Atmosferi oksigenlə zənginləşdirən meşələr təbii ehtiyacların çox mühüm hissəsini təşkil edir.Meşələr kağız.mebel istehsalı üçün xammal verir.Planetmizin iqlimi ;su və enerji ehtiyyatı ;bütün canlı aləmin həyatı yer üzündəki meşələrin miqdarindan xeyli asılıdır.Ən qədim zamanlarda meşələr Yer planetində qurunun üçdə iki hissəsini tuturdu.Amma indi heç üçdə bir hissəsini də tutmur.Yaşıllıq hər şeydən əvvəl;oksigen təmiz hava deməkdir.Meşələr torpağı suyu qoruyr.Son 50-60 ildə dünyadakı tropik meşələrin tən yarısı məhv edilib.İnsanlar bu sürətlə meşələri qırmaqda davam etsələr;50 ildən sonra yer üzundə nə meşələ
r nədə orada yaşayan heyvanlardan əsər əlamət qalacaq.Bütun dunyadaolduğu kimi;Azərbaycanda da yaşıllıgın qorunması problemi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.Çünki Azərbaycanda meşə azdır.Respublikamızın ərazisinin cəmi 10-da1 faizindən bir qədər artıq hissəsi meşəliklərdir.Amma buna baxmayaraq Azərbaycan meşələri növcə zəngindir.Meşələrimizdə 435 növ ağac və kol bitir.Respublikamızın meşələri əsasən 3 ağac növündən ibarətdir.Bunlar 1;fıstıq .2 vələs.3palıd.
Meşə sahələrinin azalması insanlar qarşısısinda cox mühüm problemlər yaradır.Meşələr elə ehtiyyatlara aiddir ki; sürətlə qırılır;amma gec bərpa olur.Cunki ağacı kəsmək cox asandır.Bir ağacın boyuməsi ;meyvə verməsi ;kölgə salması ucun isə illərlə vaxt tələb olunur.Ona görə də hər bir agacı qorumaq lazımdır.Şagirdlər öyrəndilərki yaşıllığı qorumaq və artırmaq lazımdır.